İsrail’in desteklediği ateşkes teklifine yanıt olarak Hamas, Filistinli mahkumlarla rehine değişimi ve Gazze’nin yeniden inşası da dahil olmak üzere bir dizi talebi içeren teklifini sundu.
Örgüt, İsrail güçlerinin tamamen geri çekilmesini ve 45 günlük üç ateşkes süresinin ardından savaşın sona ermesini istiyor.
Gazze’de “tam zafer” çağrısında bulunan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun teklifi reddetmesi muhtemel.
Soru, süreci ileriye taşıyacak bir orta yolun bulunup bulunamayacağıdır.
Böylece Hamas, Katar ve Mısır’ın arabuluculuğu sonrasında İsrail ve ABD’nin desteklediği ancak detayları kamuoyuna açıklanmayan ateşkes önerisine karşı teklifini sundu.
Hamas’ın teklif taslağını alan Reuters haber ajansına göre taslakta şu öneriler yer alıyor:
Anlaşma aynı zamanda Gazze’ye yapılacak gıda ve diğer yardımları da artıracak. Hamas, savaşın sona erdirilmesine yönelik müzakerelerin 135 günlük ateşkesin sonunda sonuçlandırılmasını öneriyor.
ABD Lideri Joe Biden teklifin “orantısız” olduğunu söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken de kalıcı bir barışa ulaşmanın önemini vurguladı ancak bunu başarmak için hâlâ “yapılacak çok iş” olduğunu söyledi.
Kasım ayındaki son bir haftalık ateşkes, 240 Filistinli mahkumla takas yoluyla yaklaşık 100 rehinenin serbest bırakılmasına olanak tanıdı.
Hamas’ın geçen yıl 7 Ekim’de İsrail’in güneyinde gerçekleştirdiği saldırılarda yaklaşık 1.300 kişi hayatını kaybetmişti. Silahlı grup, aralarında İngiltere ve ABD’nin de bulunduğu birçok Batılı hükümetin “terör örgütü” listesinde yer alıyor.
Hamas yönetimindeki Sağlık Bakanlığı’na göre, İsrail’in saldırının ardından başlattığı savaşta 27 bin 700’den fazla Filistinli öldürüldü, en az 65 bin Filistinli de yaralandı.
İsrail merkezli Channel 13’e konuşan üst düzey bir İsrail temsilcisi, Hamas’ın bazı taleplerinin karşılanamayacağını söyledi; Yetkililerin teklifin reddedilip reddedilmeyeceğini veya farklı koşullar öne sürüleceğini tartıştıklarını belirtti.
Her ne kadar Başbakan Netanyahu savaşın amacını “tam zafer” olarak tanımlasa da İsrailli yetkililer bunun artık çok uzakta olduğunu kabul ediyor ve bazıları da bunun askeri açıdan ulaşılabilir olmadığını savunuyor.
Netanyahu’nun ofisi, Hamas’ın karşı teklifinin İsrail tarafından iletildiğini ve “değerlendirildiğini” duyurdu.
Daha önce üst düzey bir Hamas yetkilisi BBC’ye, örgütün İsrail’in önerisine “olumlu baktığını” ancak Gazze’nin yeniden inşası ve Gazzelilerin evlerine dönüşü konusunda bazı değişiklikler talep ettiklerini söylemişti.
İsrail ile Hamas arasındaki dolaylı görüşmelerin ana arabulucularından biri olan ABD, bu süreci hâlâ “ileriye dönük en iyi yol” olarak görüyor ve diğer arabulucu Arap ülkeleriyle birlikte taraflara baskı yapıyor.
Hedefleri, ateşkesle sonuçlanabilecek ve savaş sonrası plana odaklanmak için zaman sağlayacak sürdürülebilir bir insani uzlaşmaya ulaşmaktır.
Blinken bunu, Gazze’nin yeniden inşasına, yenilenmiş bir Filistin Yönetimine ve nihayetinde bir Filistin devletine, ayrıca Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesine kapıyı açacak “inanılmaz derecede güçlü bir yol” olarak nitelendirdi.
Ancak İsrail ordusu hâlâ Hamas tugaylarını yok etmeye ve Hamas liderlerini yakalamaya odaklanmış durumda. Ve her zaman siyasi hayatta kalmaya odaklanan Netanyahu, herhangi bir taviz vermesi halinde hükümetini devirecekleri konusunda uyarıda bulunan sağcı müttefiklerinin baskısı altında.
İsrailli rehinelerin aileleri, özellikle Gazze’de kalan 130’dan fazla rehinenin beşte birinin öldüğü açıklandıktan sonra, sevdiklerinin akıbeti konusunda giderek daha fazla endişe duymaya başladı.
ABD ve Arap müttefikleri daha geniş bir bölgesel çatışma riskinden endişe duyuyor. Birçok uluslararası kuruluş da Gazze Şeridi’nde derinleşen insani felaket konusunda uyarılarda bulunuyor. Birçok bakımdan zaman tükeniyor.
